تصاویری از طبیعت ایران و هرمزگان
تصاویری از طبیعت ایران و هرمزگان

تصاویری از طبیعت ایران و هرمزگان

عکاس امین حکمت نیا

ماه محرم در هرمزگان

هرمزگان سرزمینی است جنوبی و آرمیده در کناره های خلیج فارس و دریای عمان ؛ در تاریخ حضوری دیرینه دارد با مردمی که همواره سنت های با ارزش خویش را پاس می دارند .

مراسم ویژه ماه محرم یکی از سنت های ارزنده است که از دیرباز همواره مورد توجه مردم هرمزگان بوده ، هرسال با شکوه فراوان برگزار می شود .

با نگاهی گذرا شما را با گوشه هایی از این مراسم باشکوه آشنا می سازیم .

1-     علم گردانی :

اکثر حسینیه های هرمزگان به ویژه در بندرعباس و میناب با آغاز ماه محرم به نام یکی از معصومین (ع) علم می بندند و آن را در محله ها همراه با دسته های سینه زن می گردانند . این گردش علم را پرسه می نامند .

تعدادی از علم های مشهور : علم حضرت ابالفضل (ع) – دو علمان – امام رضا (ع) – زین العابدین (ع) – امام حسن (ع)- علم رسول الله – علم صاحب الزمان

2-     پرسه تابوت :

از روز هفتم محرم بعضی از حسینیه ها تابوت را با پارچه های رنگین نذری و آیینه و گاه شمشیر تزئین می کنند و همراه با علم در محله ها می گردانند . حرکت تابوت بسیار دیدنی است . علاوه بر دسته سینه زن نوازندگانی با سرنا و دهل تابوت را همراهی می کنند .

3-     حجله گردانی :

حجله قاسم از نظر ظاهر شبیه به تابوت است با اندکی اختلاف در سقف آنها . اتاقکی چوبی با ابعادی حدوداً 2*1.5 متر که با آیینه های بزرگ ، قالیچه ، پارچه های رنگین و انواع وسایل تزئینی آراسته می شود .

مراسم حجله گردانی در شب نهم محرم برگزار می شود . روز عاشورا این حجله زیبا به خون حضرت قاسم آغشته می شود .

4-     سنگ زنی  (چک چکو):

این مراسم همراه با علم گردانی است . دسته ی سینه زن دایره وار علم حضرت عباس (جریده) را درمیان می گیرد و همراه با نوحه خوانی به جای سینه زدن دو قطعه سنگ کوچک را همراه با چرخش موزون به هم می زنند . سنگ زنی امروزه فراموش شده گاهی در بعضی از حسینیه های هرمزگان اجرا می شود .


    




5-     مراسم ویژه علم پیغمبر در شهرستان میناب :

در روز پنجم محرم در میناب دو علم در دو حسینیه جداگانه همزمان بسته می شود . علم پیغمبر و علم صاحب الزمان . این دو علم بسیار مورد توجه مردم میناب است به گونه ای که عصر روز پنجم محرم اکثر مردم این شهر در این مراسم شرکت می کنند و برای علم ها گوسفند قربانی کرده نقل و گل و سکه و گلاب بر آنها می پاشند .

6-     مراسم ویژه عاشورا :

در تمامی شهرهای هرمزگان این روز با حرکت دسته های سینه زنی همراه با علم ، تابوت و حجله آغاز می شود . در بندرعباس و میناب روز عاشورا شکوه خاصی دارد . شبیه سازی اصلی ترین بخش این مراسم است .

شمر ، ساربان ، شیر ، کاروان اسرا ، نیزه داران خشن و ذوالجناح همراه با کبوتران خونین بال فضایی دردآلود می سازند . اوج این عزاداری با آتش زدن خیمه های اطفال به پایان می رسد .

7-     تعزیه :

از دوره قاجاریه به این سو همواره تعزیه در هرمزگان مورد توجه بوده خاستگاه اصلی آن نیز میناب است . مرحوم حسینعلی قضایی مرثیه سرای بزرگ جنوبی اکثر مجالس تعزیه را سروده یا تنظیم کرده است . مهمترین مراکز اجرایی تعزیه خوانی در استان : میناب ، بندرعباس ، فین ، رضوان ، گهره و جزیره هرمز است . 





8-     سینه زنی :

در ده روز اول ماه محرم سینه زنی به دو صورت نشسته و ایستاده برگزار می شود . در سینه زنی نشسته مردان یا زنان  دایره وار نشسته همراه با نوحه خوان به سینه و گاه به زانوی خود زده بیتی از نوحه را گروهی پاسخ می دهند . در سینه زنی ایستاده مردان به شکل دایره می چرخند و درحالیکه با دست چپ کمربند یکدیگر را گرفته اند با دست راست بر سینه ی خود می کوبند . اوج این سینه زنی وقتی است که نوحه خوان ، واحد می خواند .

این نوع سینه زنی در بوشهر و خوزستان نیز دیده می شود .



9-     روضه خوانی :

در ماههای محرم و صفر ، روضه خوانهای محلی ( زنانه و مردانه ) مصائب اهل بیت را همراه با اشعار مرثیه سرایان بزرگ برای مردم بازگو می کنند . روضه خوانها ( معمولا زنان ) گاه در بیان موضوعی ، چون تعزیه از حرکت و اجرای نقش سود برده به گرمی مجلس می افزایند .

روضه خوانی از رایج ترین مراسم عزاداری هرمزگان در طول سال است .

10-حنابندان :

مراسم حنابندان حضرت قاسم اگرچه گوشه ای از مجلس تعزیه حضرت قاسم است اما گاه حنابندان جداگانه و در مجلس روضه خوانی شب نهم محرم اجرا می شود . اشعار سوزناک که به شکل همسرایی خوانده می شود همراه با سینی های حنا ، شیرینی و شمع مراسم را بسیار حزن انگیز می سازد . 

11-شام غریبان :

در شب یازدهم ماه محرم مانند سایر نقاط کشور دسته های سینه زن درحالیکه شمع روشنی در دست دارند به راه می افتند و به عزاداری می پردازند . 





12-آمدن بنی سعد :

در شب دوازدهم ماه محرم در میناب گروهی که خود را بنی اسد می نامند با بیل و کلنگ در حالیکه به سر و سینه می زنند در حسینیه ها می گردند و با ناله و زاری می گویند که برای دفن شهدا آمده اند . این مراسم امروزه کمرنگ شده و کمتر برگزار می گردد . 

عزاداری حضرت سیدالشهدا در هرمزگان با گرامیداشت اربعین حسینی آرام آرام به پایان می رسد . اگرچه در طول سال و در مناسبت های مختلف همچنین شبهای دوشنبه و جمعه مراسم روضه خوانی همواره برپا می شود

 

مصلی قدس بندرعباس      

  

   

  

  

  

 

     

 

 

 برای بزرگنمایی روی تصویر کلیک کنید   

 

 کلیک کنید بقیه عکسها را ببینید

نظرات 2 + ارسال نظر
فیصل دانش سه‌شنبه 29 دی 1388 ساعت 03:32 http://shoor-e-sharji.blogfa.com

پرتوان و پر انرژی باشید....

سالار سه‌شنبه 15 دی 1388 ساعت 22:41

عکسهایت بسیاراحساسی وتاثیرگذاربود موفق باشی

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد