هرمزگان سرزمینی است جنوبی و آرمیده در کناره های خلیج فارس و دریای عمان ؛ در تاریخ حضوری دیرینه دارد با مردمی که همواره سنت های با ارزش خویش را پاس می دارند .
مراسم ویژه ماه محرم یکی از سنت های ارزنده است که از دیرباز همواره مورد توجه مردم هرمزگان بوده ، هرسال با شکوه فراوان برگزار می شود .
با نگاهی گذرا شما را با گوشه هایی از این مراسم باشکوه آشنا می سازیم .
1- علم گردانی :
اکثر حسینیه های هرمزگان به ویژه در بندرعباس و میناب با آغاز ماه محرم به نام یکی از معصومین (ع) علم می بندند و آن را در محله ها همراه با دسته های سینه زن می گردانند . این گردش علم را پرسه می نامند .
تعدادی از علم های مشهور : علم حضرت ابالفضل (ع) – دو علمان – امام رضا (ع) – زین العابدین (ع) – امام حسن (ع)- علم رسول الله – علم صاحب الزمان
2- پرسه تابوت :
از روز هفتم محرم بعضی از حسینیه ها تابوت را با پارچه های رنگین نذری و آیینه و گاه شمشیر تزئین می کنند و همراه با علم در محله ها می گردانند . حرکت تابوت بسیار دیدنی است . علاوه بر دسته سینه زن نوازندگانی با سرنا و دهل تابوت را همراهی می کنند .
3- حجله گردانی :
حجله قاسم از نظر ظاهر شبیه به تابوت است با اندکی اختلاف در سقف آنها . اتاقکی چوبی با ابعادی حدوداً 2*1.5 متر که با آیینه های بزرگ ، قالیچه ، پارچه های رنگین و انواع وسایل تزئینی آراسته می شود .
مراسم حجله گردانی در شب نهم محرم برگزار می شود . روز عاشورا این حجله زیبا به خون حضرت قاسم آغشته می شود .
4- سنگ زنی (چک چکو):
این مراسم همراه با علم گردانی است . دسته ی سینه زن دایره وار علم حضرت عباس (جریده) را درمیان می گیرد و همراه با نوحه خوانی به جای سینه زدن دو قطعه سنگ کوچک را همراه با چرخش موزون به هم می زنند . سنگ زنی امروزه فراموش شده گاهی در بعضی از حسینیه های هرمزگان اجرا می شود .
5- مراسم ویژه علم پیغمبر در شهرستان میناب :
در روز پنجم محرم در میناب دو علم در دو حسینیه جداگانه همزمان بسته می شود . علم پیغمبر و علم صاحب الزمان . این دو علم بسیار مورد توجه مردم میناب است به گونه ای که عصر روز پنجم محرم اکثر مردم این شهر در این مراسم شرکت می کنند و برای علم ها گوسفند قربانی کرده نقل و گل و سکه و گلاب بر آنها می پاشند .
6- مراسم ویژه عاشورا :
در تمامی شهرهای هرمزگان این روز با حرکت دسته های سینه زنی همراه با علم ، تابوت و حجله آغاز می شود . در بندرعباس و میناب روز عاشورا شکوه خاصی دارد . شبیه سازی اصلی ترین بخش این مراسم است .
شمر ، ساربان ، شیر ، کاروان اسرا ، نیزه داران خشن و ذوالجناح همراه با کبوتران خونین بال فضایی دردآلود می سازند . اوج این عزاداری با آتش زدن خیمه های اطفال به پایان می رسد .
7- تعزیه :
از دوره قاجاریه به این سو همواره تعزیه در هرمزگان مورد توجه بوده خاستگاه اصلی آن نیز میناب است . مرحوم حسینعلی قضایی مرثیه سرای بزرگ جنوبی اکثر مجالس تعزیه را سروده یا تنظیم کرده است . مهمترین مراکز اجرایی تعزیه خوانی در استان : میناب ، بندرعباس ، فین ، رضوان ، گهره و جزیره هرمز است .
8- سینه زنی :
در ده روز اول ماه محرم سینه زنی به دو صورت نشسته و ایستاده برگزار می شود . در سینه زنی نشسته مردان یا زنان دایره وار نشسته همراه با نوحه خوان به سینه و گاه به زانوی خود زده بیتی از نوحه را گروهی پاسخ می دهند . در سینه زنی ایستاده مردان به شکل دایره می چرخند و درحالیکه با دست چپ کمربند یکدیگر را گرفته اند با دست راست بر سینه ی خود می کوبند . اوج این سینه زنی وقتی است که نوحه خوان ، واحد می خواند .
این نوع سینه زنی در بوشهر و خوزستان نیز دیده می شود .
9- روضه خوانی :
در ماههای محرم و صفر ، روضه خوانهای محلی ( زنانه و مردانه ) مصائب اهل بیت را همراه با اشعار مرثیه سرایان بزرگ برای مردم بازگو می کنند . روضه خوانها ( معمولا زنان ) گاه در بیان موضوعی ، چون تعزیه از حرکت و اجرای نقش سود برده به گرمی مجلس می افزایند .
روضه خوانی از رایج ترین مراسم عزاداری هرمزگان در طول سال است .
10-حنابندان :
مراسم حنابندان حضرت قاسم اگرچه گوشه ای از مجلس تعزیه حضرت قاسم است اما گاه حنابندان جداگانه و در مجلس روضه خوانی شب نهم محرم اجرا می شود . اشعار سوزناک که به شکل همسرایی خوانده می شود همراه با سینی های حنا ، شیرینی و شمع مراسم را بسیار حزن انگیز می سازد .
11-شام غریبان :
در شب یازدهم ماه محرم مانند سایر نقاط کشور دسته های سینه زن درحالیکه شمع روشنی در دست دارند به راه می افتند و به عزاداری می پردازند .
12-آمدن بنی سعد :
در شب دوازدهم ماه محرم در میناب گروهی که خود را بنی اسد می نامند با بیل و کلنگ در حالیکه به سر و سینه می زنند در حسینیه ها می گردند و با ناله و زاری می گویند که برای دفن شهدا آمده اند . این مراسم امروزه کمرنگ شده و کمتر برگزار می گردد .
عزاداری حضرت سیدالشهدا در هرمزگان با گرامیداشت اربعین حسینی آرام آرام به پایان می رسد . اگرچه در طول سال و در مناسبت های مختلف همچنین شبهای دوشنبه و جمعه مراسم روضه خوانی همواره برپا می شود
برای بزرگنمایی روی تصویر کلیک کنید
کلیک کنید بقیه عکسها را ببینید
پرتوان و پر انرژی باشید....
عکسهایت بسیاراحساسی وتاثیرگذاربود موفق باشی