شهر فین هرمزگان

قلعه فین   

برای دیدن تصاویر با اندازه واقعی بر روی عنوان تصویر کلیک کنید 

 کلیک کنید بقیه عکس ها را ببینید 

اطلاعات زیر از سایت http://www.finhormozgan.com گرفته شده است 

 فین درنودوپنج کیلومتری شمال غربی بندرعباس،درحصارکوه باز (مرتفع‌ترین کوه فین) ازشمال،کوه چنگ خرو وگَرِکی ازمغرب، کوه آردن ولاورکوه ازمشرق وکوه مال‌خان ازجنوب قرارگرفته است.فین سرزمینی است مسطح وهموارکه از فراز قلعۀ فین که بر روی تپه‌ای واقع شده، به راحتی تمام مناطق آن که درمیان کوه‌های این منطقه واقع شده است، قابل مشاهده است.

در فرهنگ دهخدا پیرامون فین آمده است:

«یکی ازدهستان‌های چهارگانۀ بخش مرکزی بندرعباس که دارای بیست و هشت آبادی و۱۲۵۱ تن سکنه است. آب آن ازچشمه ورودخانه است و محصول عمده‌اش خرما ومرکبات وغله است.قراء مهم آن سرزِه، مارُم، خوشنگان و تیزَج است.» (دهخدا، ذیل فین)
نام فین از گذشته همراه با مارم آمده است. مارم، بزرگترین روستای فین است که در فاصلۀ سه کیلومتری غرب آن واقع شده است. تعداد دهستانهای فین و مارم در منابع متفاوت ذکر شده است. دهخدا، فین را دارای بیست وهشت آبادی می‌داند. سایبانی تعداد آبادیهای اصلی فین ومارم را هفده روستا آورده که عبارتند از: کوران،رضوان،سرزه،گیشان (خوشنگان)،کُهتَک وتیزَج، باغستان،تربویه،کَهن بالا (کهن به معنی قنات)، دُم تنگ، دشت، پشت تنگ، جونگان، مزرعۀ رضوان، فورخورج، کووه، لاور مورو،هرمودر و رضوان.
البته تعداد روستاهای تابعۀ فین بیش ازهفده روستا می‌باشد.براساس تقسیمات کشوری جدید، بخش فین بندرعباس شامل دهستانهای فین،سیاهو وگُهرِه می‌باشد. فین ازسال ۱۳۳۷ ش به عنوان مرکز بخش فین شناخته شد. (همان ماخذ : ۲۸۲)
ازتاریخ فین در زمان باستان اطلاعی دردست نیست و درمنابع کمتربه این منطقه پرداخته شده است.اما آنچه که مسلم است این منطقه در روزگار باستان جزواقلیم پارس وبه دلیل واقع شدن بر سر راه بندرعباس فعلی یکی از مسیرهای تجاری بوده است که فرمانروایان جهت لشکرکشی به مناطق جنوبی همواره به این منطقه توجه می‌کردند.
تاریخ فین از روزگار گذشته با شهرهای جنوبی فارس مثل داراب (داربگرد) و جهرم پیوند خورده است. در طی سال‌های ۱۸ تا ۲۳ ق که سپاه اسلام به گسترش فتوحات خود در جنوب ایران می‌پرداخت،جهرم نیز به تصرف آنها درآمد. سپس ساریه بن زینم کنانی، از جانب عمر، خلیفۀ دوم مسلمانان، مأمور تصرف داراب گردید. وی از طریق فیروزآباد خود را به فسا و داراب رساند و پس از تصرف این دو منطقه فرگ و فین را نیز تصرف  کرد. (فسایی، ۱۳۶۷، ص ۵_۴) در زمان فرمانروایی اعراب (خلفای اموی و عباسی) این مناطق زیر نظر گماشتگانی از جانب خلیفه اداره می‌شد.در روزگار مأمون، ادارۀ شهرهای جنوبی ایران (کرانه‌های خلیج‌‌فارس) به خاندان ایرانی سهل واگذار گردید.در زمان آل بویه، آنها کنترل منطقه را به دست گرفتند وفین به همراه بندرعباس ودیگر شهرهای هرمزگان فعلی، قسمت جنوبی قلمروآل بویه را در ساحل شمالی خلیج‌فارس تشکیل میداد.
درتاریخ¬ایران بعدازاسلام،صفویه به شهرهای جنوب توجه کردندوعمران وآبادانی این منطقه راازسرگرفت. طی این دوره بسیاری ازبناهای به جای مانده از روزگارساسانیان مرمت وبازسازی شد. علت توجه صفویه به جنوب، به دلیل موقعیت جدید تجاری وسیاسی بودکه بندرعباس بدست آورده بود. به تبع بندرعباس، مناطق پیرامون آن ازجمله فین مورد توجه قرارگرفت. به ویژه که فین برسرراه ارتباطی بندرعباس- سیرجان و بندرعباس _ داراب قرار داشت. قلعۀ فین برای حفاظت از این راه تجاری ساخته شده است.
قلعۀ فین بر روی تپۀ کوچکی است و برتمام منطقه که درحصارکوهستان قرارگرفته، مشرف است. متأسفانه ازتاریخ بنای این قلعه اطلاع دقیقی دردست نیست. برخی عقیده دارندکه این قلعه درقرن دهم هجری در روزگار حکومت صفویه بنا شده است (سایبانی: ۱۳۸۲: ۱۹۷) اگر این بنا متعلق به روزگار صفویه باشد، باید تاریخ بنای آن مصادف به روزگار شاه عباس و آن هم پس از تصرف مناطق جنوبی کشور به ویژه بندرعباس از دست پرتغالیها باشد. این قلعه محل زندگی کلانتر فین بوده و خانه‌های مردم در پیرامون آن قرار داشت.